Nederland staat voor een cruciale uitdaging op het gebied van waterbeheer. De Europese Commissie heeft een inbreukprocedure gestart vanwege niet-naleving van de Kaderrichtlijn Water. Bedrijven moeten zich voorbereiden op strengere eisen voor wateronttrekking en -lozing, vergelijkbaar met de stikstofcrisis. De waterkwaliteit is verbeterd, maar voldoet nog niet aan de normen. Experts waarschuwen voor juridische gevolgen die bedrijfsactiviteiten kunnen vertragen of stilleggen. Met de deadline van 2027 in zicht, moeten bedrijven en overheid nu handelen om een ‘watercrisis’ te voorkomen en de toekomst van Nederlands waterbeheer veilig te stellen.
De Europese Commissie en de Kaderrichtlijn Water
De Kaderrichtlijn Water (KRW), die sinds 2000 van kracht is, verplicht lidstaten om de kwaliteit van hun waterlichamen te waarborgen. Nederland heeft tot 2027 de tijd om aan de gestelde chemische en biologische kwaliteitsnormen te voldoen. Ondanks verbeteringen in de waterkwaliteit, zijn er nog steeds te hoge niveaus van chemische stoffen en meststoffen aanwezig in Nederlandse wateren. De Europese Commissie heeft Nederland aangespoord om zijn vergunningenbeleid voor wateronttrekking en -lozing te verbeteren, omdat het huidige beleid niet voldoet aan de KRW-vereisten.
Juridische en economische gevolgen
Niet-naleving van de KRW-normen kan leiden tot juridische procedures die bedrijfsactiviteiten kunnen vertragen of stilleggen. Barbara Baarsma, hoofdeconoom bij PwC Nederland, vergelijkt de situatie met de stikstofcrisis en benadrukt dat bedrijven zich moeten voorbereiden op mogelijke juridische en economische gevolgen. De Raad voor de infrastructuur en leefomgeving wijst op het gebrek aan urgentie en vrijblijvende afspraken als redenen voor het niet halen van de normen.
Vergunningenbeleid en de rol van Rijkswaterstaat
De Europese Commissie heeft kritiek geuit op het Nederlandse vergunningenbeleid, waarbij vergunningen voor onbepaalde tijd worden verleend zonder periodieke herziening. Dit is in strijd met de KRW, die voorschrijft dat watervergunningen regelmatig moeten worden geëvalueerd en geüpdatet. Rijkswaterstaat, verantwoordelijk voor de vergunningverlening, moet nu stappen ondernemen om de vergunningen KRW-proof te maken en bedrijven moeten zich voorbereiden op strengere eisen voor wateronttrekking en -lozing.
Impact op verschillende sectoren
De nieuwe regelgeving zal vooral invloed hebben op bedrijven in de industrie, bouw en voedingsmiddelenindustrie. Deze sectoren moeten maatregelen nemen om aan de nieuwe waterkwaliteitsnormen te voldoen, zoals de installatie van extra filters en innovaties in hun productieprocessen. Bedrijven moeten ook de kosten voor de implementatie van deze maatregelen begroten en de effectiviteit ervan monitoren en rapporteren.
De weg naar 2027
Met de deadline van 2027 in zicht, moeten zowel bedrijven als de overheid nu handelen om de waterkwaliteit te verbeteren en aan de KRW-normen te voldoen. Dit betekent het implementeren van technische oplossingen, het herzien van vergunningenbeleid en het intensiveren van inspanningen op het gebied van duurzaam waterbeheer. Alleen door gezamenlijk en proactief te werk te gaan, kan Nederland een ‘watercrisis’ voorkomen en de toekomst van zijn waterbeheer veiligstellen.
